Biała przed Radziwiłłami: Fundator Białej Jur Iwanowicz Ilinicz (+1527)

Sama lista funkcji i urzędów pełnionych przez Ilinicza pozwala przyjąć, że w początkach XVI wiek był on jedną z najznaczniejszych postaci w Wielkim Księstwie Litewskim. Marszałek nadworny litewski, starosta lidzki, brzeski i kowieński (jedne z najważniejszych starostw!), syn namiestnika smoleńskiego, spokrewniony z hetmańskim rodem Niemiryczów. Przez małżeństwo z córką wojewody nowogrodzkiego Zabrzezińskiego wszedł w posiadanie włości na Litwie, w tym na Podlasiu. Gospodarował w dwóch ośrodkach: efektem jednego było wybudowanie zamku w Mirze (dzisiaj na Białorusi, przykład znakomitego późnego gotyku, obiekt wpisany na listę UNESCO), drugi związany jest właśnie z fundacją miasta na osnowie dawnej osady Biała. Miejscowość należała do województwa brzeskiego. Tak, jak na dzień dzisiejszy nieuchwytna jest w źródłach data nadania praw miejskich (mamy tylko datę najdalszą - rok 1527 jako rok śmierci Jerzego Iwanowicza) tak nie wiemy, w jakim stanie znajdował się wtedy ośrodek. Jego założenie, wiązane tradycyjnie z osobą Piotra Janowicza "Białego", wojewody trockiego nie było jednak najpewniej aktem jednorazowym, o czym świadczy prosta, topograficzna, nazwa, odwołująca się albo do rzeki (białej czyli czystej, przejrzystej) bądź łąki (bieli). Dopiero jego wnuk, również Jerzy, w 1566 umierając w stanie bezżennym, przekazuje m.in. włość Biała z zamkiem swojemu adoptowanemu synowi i jednocześnie powinowatemu, Mikołajowi Radziwiłłowi Sierotce. Z rządami tego rodu wiążą się najpiękniejsze lata rozwoju Białej.