Na swoją opinię Piłsudski zaczął zarabiać w sierpniu 1915 roku, kiedy przez Podlasie zaczęły maszerować oddziały Legionów. O ile reakcje ludności na wkroczenie wojsk państw centralnych były bardzo zróżnicowane (wiele tysięcy Podlasiaków wybrało w tym czasie ucieczkę na wschód, tzw. bieżeństwo), o tyle widok polskich oddziałów stanowił ogromną pociechę. Oficerowie skrupulatnie notowali reakcje włościan, opowiadających o prześladowaniach po powstaniu, o martyrologii unitów. Oddolnie mnożyły się komórki Polskiej Organizacji Wojskowej, rekrutującej i formującej patriotyczną młodzież w kierunku intelektualnym i politycznym zbieżnym z linią prezentowaną przez Piłsudskiego.
Wyzwalanie Podlasia trwało aż do lutego 1919 roku (opór stawili nie tylko Niemcy, ale również Ukraińcy!). W czasie wojny z Sowietami w 1920 społeczność Południowego Podlasia bez żadnych wahań zaangażowała się w obronę Ojczyzny. Od zarządzonego poboru próbowało uchylić się tylko kilku Żydów, na front poszli nawet uczniowie liceum. Organizowano wiece i kwesty, proboszczowie w kościołach czytali odezwy Piłsudskiego. Udaną akcją obronną na przedmieściach Białej udało się spowolnić marsz przeciwnika na kilka dni, co pozwoliło wojskom pod Warszawą na przeorganizowanie się do kontrataku. Juz po wygranej bitwie na przedpolach Warszawy, w Białej rozegrało się dość istotne starcie między Sowietami a następującymi za nimi żołnierzami I Dywizji Legionów. Miasto zostało odzyskane 17 sierpnia.
Honorowe obywatelstwo i mandat radnego
Już w kwietniu 1920 roku magistrat postanowił uhonorować Piłsudskiego tytułem honorowego bialczanina. Nie był to pierwszy samorząd, który wpadł na taki pomysł, wydaje się, że palma pierwszeństwa przypada tu Zakopanemu, które chciało tak uczcić dowódcę Legionów już w 1916 roku. 20 kwietnia, na posiedzeniu Rady, stosunkiem głosów 15 "za" przy 5 wstrzymujących nadano Marszałkowi tytuł nie tylko Honorowego Obywatela, ale tez dożywotniego honorowego członka Rady Miejskiej (!). W maju burmistrz Zenobiusz Borkowski wystosował do Piłsudskiego stosowny list i sprawa na kilka lat przygasa.
Piłsudski wysiada z pociągu na stacji Biała Podlaska
Niedługo później, 10 września Piłsudski jedyny raz odwiedził Białą osobiście. Na krótko zatrzymał się na stacji kolejowej, gdzie odznaczył orderem Virtuti Militari dowódcę 34 pułku piechoty, jednak z oczywistych powodów nikomu nie w głowie załatwianie przy tej okazji spraw kurtuazyjnych. Nikt zresztą nie wątpił, ze będą ku temu jeszcze lepsze okoliczności. W lipcu 1923 zarząd miasta postanawia o sporządzeniu honorowego dyplomu oraz wyłonieniu delegacji, która (na koszt własny!!!) uda się do Sulejówka, by tam osobiście uczcić Marszałka. Ostatecznie 31 stycznia 1925 burmistrz Borkowski w asyście zastępcy Hieronima Skrzyńskiego, senatora Osińskiego i sędziego Kocha wręczyli Piłsudskiemu akt nadania obywatelstwa i członkostwa w Radzie Miasta. Po powrocie na Podlasie zresztą musiał się Borkowski gęsto tłumaczyć, bo wielu radnych miało pretensje, dlaczego ci a nie inni znaleźli się w składzie delegacji a pozostałych pominięto.
Po śmierci Marszałka
Zadekretowany również oficjalnie kult Marszałka sprawił, że jego śmierć i pogrzeb w maju 1935 była wydarzeniem traktowanym ze szczególną powagą i celebrą. Organizowano uroczyste posiedzenia samorządów, wiece, publiczne transmisje z uroczystości, zbiórki na cele społeczne, nabożeństwa, zaciągano warty honorowe. Na Podlasiu co najmniej w dziesięciu miejscowościach usypano kopce Piłsudskiego. W 1938 roku rozpoczęto budowę szkoły im. Piłsudskiego, sfinansowaną w części ze środków przekazanych przez samorząd i darczyńców po jego śmierci. W Białej nadano też jednej z głównych ulic imię Piłsudskiego - po wojnie komuniści zmienili miano na Karola Świerczewskiego, od 1989 roku występuje pod dawną nazwą. 29 września 2010 roku na ścianie magistratu odsłonięto - z inicjatywy badacza lokalnej historii i autora publikacji o związkach Piłsudskiego z Podlasiem, dr. Szczepana Kalinowskiego - tablicę upamiętniającą rocznicę nadania Marszałkowi honorowego obywatelstwa miasta.
