reklama

Krzyż choleryczny - karawaka

Opublikowano:
Autor: | Zdjęcie: T. Młynarczyk

Krzyż choleryczny - karawaka - Zdjęcie główne
Udostępnij na:
Facebook

Przeczytaj również:

KulturaNa Podlasiu dość często zmieniają się ustroje, granice i ludzkie pomysły na życie. Jeżeli poszukujemy czegoś, co jest stałe i niezmienne, co świadkowało już naszym pradziadkom albo i dalej, często odwołać się musimy do przydrożnych krzyży i kapliczek. Nie przechodźmy obojętnie.

Spacerując podlaskimi dróżkami na krzyże i kapliczki napotykamy co krok. Nie zawsze jednak ich symbolika jest dla nas w pełni zrozumiała. Niby krzyż to krzyż, Matka Boska to Matka Boska, jednak nie zawsze od razu odgadujemy, dlaczego akurat taka forma została ustawiona w danym miejscu. Przykładem może być, stawiany często na rozstajach bądź krańcu wsi, krzyż sześcioramienny. Jest to karawaka (również karawika), czyli krzyż mający zapewnić mieszkańcom bezpieczeństwo od zarazy, w naszych realiach geohistorycznych - głównie od cholery. Najwyższa belka jest równa bądź odrobinę krótsza symbolizuje napis INRI umieszczony nad głową Chrystusa w czasie Ukrzyżowania. Na ramionach ryto często litery i znaki: na najwyższym "+Z+DIA+BIZ", na niższym "SAR / +Z+", na pionowej zaś belce "+HGF+BFRS", co było anagramem tzw. modlitwy św. Zachariasza "+(crux) Z(elus) +(crux) D(eus) I(n manus) A(nte) +(crux) B(onum) I(nclinabo) Z(elavi) +(crux) S(alus) A(byssus) B(eatus) +(crux) Z(elus) +(crucis) H(aeccine) G(utturi) F(actae) +(crux) B(eatus) F(actus) R(espice) S(lavis)". 

Nazwa pochodzi od miejscowości Carawaca de la Cruz, gdzie podobnoż anielskimi mocami miał zostać objawiony cudowny, pochodzący z Jeruzalem krucyfiks zawierający w sobie drzazgi Prawdziwego Krzyża. Kult takiej relikwii miał przewędrować do Włoch, a w czasach Soboru Trydenckiego do Polski. W XVII wieku mamy już poświadczone ustawianie takich właśnie krzyży na rozstajach i granicach dróg, jako szańca przeciw zarazie. Najskuteczniejsze podobno były te, które wykonano z jednego kawałka drewna w ciągu jednej nocy. Najnowsze karawaki mają po 70 lat i odnoszą się do epidemii tyfusu w czasie II wojny światowej. 

Udostępnij na:
Facebook
wróć na stronę główną

ZALOGUJ SIĘ

Twoje komentarze będą wyróżnione oraz uzyskasz dostęp do materiałów PREMIUM

e-mail
hasło

Zapomniałeś hasła? ODZYSKAJ JE

logo