reklama

Wohyński dialog z historią

Opublikowano:
Autor:

Wohyński dialog z historią - Zdjęcie główne
Udostępnij na:
Facebook

Przeczytaj również:

Kultura153 lata temu czterech prostych, pobożnych chłopów ze wsi Bezwola i Lisiowólka, pod kierunkiem swojego unickiego proboszcza Jana Hermana postanowiło napisać list do potomnych.

Akurat remontowali kopułę cerkiewki, więc miejsce na taką kapsułę czasu znaleźli wymarzone. Oczywiście, redaktorem listu był ksiądz (skądinąd wiemy, że jeden z autorów był zgoła niepiśmienny!), ale nie należy wątpić, że zanotował myśli, przeczucia i emocje tych, którzy razem z nim co niedzielę modlili się przed ikonami bezwolskiej cerkwi św. Nikity. Na ich list w sobotę postanowiono odpowiedzieć w wohyńskiej szkole im. Unitów Podlaskich. Okazją było odsłonięcie pomnika, na którym uwieczniono - rodzinę unicką, wzorowaną na znanym obrazie "Męczeństwo Unitów w Pratulinie" autorstwa Eliasza Radzikowskiego.

Listy z przeszłości spotyka się najczęściej w powieściach sensacyjnych. Listy dodatkowo zawierające proroctwa - tylko w tych najbardziej tandetnych. Tak bywa z przepowiedniami: zdarza się, że fabrykuje je nawet nie łotr z chęci zysku, ale jakaś pobożna duszyczka, chcąca braci podtrzymać na duchu. Tutaj jednak nie może być mowy o jakiejś sztuczce. Odkryty ponownie w latach sześćdziesiątych ubiegłego stulecia dokument, przechowywany w zbiorach prywatnych, stanowi bezprecedensowy dowód nie tylko pobożności i patriotyzmu włościan. Zawierają w sobie zapowiedź tego, co wydarzy się za kilka miesięcy - Powstania Styczniowego albo za kilkanaście lat - prześladowania i męczeństwa unitów w Królestwie Polskim.  

Rok 1862.~

W roku Tysiąc osiemset sześćdziesiątym drugim za panowania nad Królestwem Polskim cara Moskiewskiego Aleksandra II go, Za właściciela Dóbr Bezwola Macieja Rogowskiego. (...) W jakich czasach żyliśmy nie zostawiamy Wam żadnych dowodów, ale odsyłamy was do Historyi z r. 1861 i 1862 a tam dowiecie się dlaczego – a pomimo tego staraliśmy się o ozdobę Przybytku Pana Zastępów i w Imię Jego zaklinamy Was jako naszych następców abyście nie zapominali również o tej Świątyni Pańskiej, która za wielkim staraniem naszem była ozdobioną żeby służyła współczesnym za wzór –nie mieliśmy nadto żadnych funduszów stałych, ale mieliśmy gorliwego Kapłana wyż wspomnianego, który dbając o cześć Boga i Matki Jego Maryi, obmyślił środki do ozdoby tej Świątyni wprowadzeniem uroczystym Różańca Śgo . Lud pobożny garnoł się ze stron ościennych niosąc ofiary według swej możności a tak z czasem ta Świątynia już to ze składek już to z ofiar ozdobioną została- nie mieliśmy żadnej opieki ze strony Rządu Moskiewskiego- Świątynie nasze wszędzie prawie były po opuszczane a wiara Greko Unicka prześladowana.- Gdy znajdziecie tak... pisemko już zapewne kości naszych w ziemi nie będzie- przeto pamiętajcie o duszach naszych – Zaklinamy Was Imieniem Boga żebyście stałemi byli w wierze Świętej Unickiej na wzór Waszych poprzedników z obu stron uciśnionych i prześladowanych a gdybyście i wy doczekali takich czasów a może i gorszych czego Boże uchowaj gdyby przyszło do tego, żeby was Syzmatycy zmuszali do przyjęcia ich błędnej i fałszywej wiary bądźcie twardemi i nie odstępujcie nigdy swej wiary świętej, znoście prześladowania cierpliwie i mężnie na wzór naszego Jozefata który za stałość w wierze Świętej Unickiej był od Moskali zabity.- O! oby Bóg odwracał od Was takie klęski jakich my doznawali- Oby Bóg natchnął w was Ducha pobożności, cierpliwości i męztwa ; Oby Wam ta Matka Boska Królowa Nieba i Ziemi błogosławiła, wami się zawsze opiekowała i w nieszczęściach, smutkach i utrapieniach pocieszała i łzy smutku ocierała, a wy żebyście z swej strony nieustawali nigdy w Nabożeństwie ku Niej – Oby Wam zawsze błogosławiła ta Święta i Nierozdzielna Trójca Ojciec, Syn i Duch Święty- Amen.-

Dla wiarygodności i rzetelności tego pisma własnoręcznie podpisani stwierdzamy.-

W Bezwoli dnia 23 września 1862 r w dzień Ś=tej Tekli Panny i Męczenniczki.—

Andrzej Krupski  Stefan Jędruszczak  Aleksander Dominik  Dawid Panasiuk  

Każdy szczegół się zgadza! Po serii nudnych lat po Powstaniu Listopadowym za chwilę historia z lat 1861 i 1862 znowu nabierze tempa. Tak jak przewidywali autorzy: kiedy znaleziono pismo, nie było śladów po ich grobach. Cmentarz położony tam, gdzie dziś stoi szkoła w Wohyniu, już nie przyjmował zmarłych. Przez czas jakiś unitów chowano w rejonie dzisiejszej Bezwoli Rokosz, po 1874 zaś wiele pochówków dokonywano w tajnych ceremoniach, w grobach nieoznaczonych, w tajemnicy przed prawosławnymi władzami. Za lat kilka rzeczywiście świątynie staną opuszczone a wiara Grecko Unicka będzie prześladowana, w sposób nie znajdujący porównania w całej ówczesnej Europie. I jedynym orężem przeciw oprawcom będzie pobożność, cierpliwość, męstwo i stałość. 

Udostępnij na:
Facebook
wróć na stronę główną

ZALOGUJ SIĘ - Twoje komentarze będą wyróżnione oraz uzyskasz dostęp do materiałów PREMIUM.

e-mail
hasło

Nie masz konta? ZAREJESTRUJ SIĘ Zapomniałeś hasła? ODZYSKAJ JE